30/08/24

Στο επίκεντρο η νομιμότητα των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων

Σε τροποποίηση των διαδικασιών ελέγχου της νομιμότητας των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων στο πλαίσιο των Τομεακών και Περιφερειακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021-2027 προχωρά η κυβέρνηση, θέτοντας επί τάπητος τις συμφωνίες-πλαίσιο.

ΟΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ-πλαίσιο είναι μια μορφή συγκεντρωτικών συμβάσεων με ευελιξία στη διαδικασία ανάθεσης, με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας και την αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών, πάντοτε βέβαια σε καθεστώς διαφάνειας, που αξιοποιείται συχνά σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων συμβάσεων, καθώς σε αυτές αποτυπώνονται εκ των προτέρων κάποιοι ή και όλοι οι όροι, με βάση τους οποίους θα συναφθούν στο μέλλον κάποιες συμβάσεις.

Ο έλεγχος αφορά τη νομιμότητα των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων και σύναψης και εκτέλεσης συμφωνιών-πλαίσιο που συγχρηματοδοτούνται από τα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021- 2027, με σκοπό τη διασφάλιση της επιλεξιμότητας των δαπανών. Αποσκοπεί, δε, στην επιβεβαίωση της διενέργειας των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων και συμφωνιών-πλαίσιο σύμφωνα με το ισχύον κατά περίπτωση εθνικό και ενωσιακό δίκαιο και στην τήρηση των αρχών της ίσης μεταχείρισης, απαγόρευσης των διακρίσεων, προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία, διαφάνειας, ελεύθερης κυκλοφορίας και του ανταγωνισμού καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.

Με βάση, λοιπόν, την υπ’ αριθμ. 115474 ΕΞ 2024 (ΦΕΚ Β’ 4921/28-08-2024) απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκου Παπαθανάση, που ισχύει από τις 28 Αυγούστου 2024, τροποποιείται και αντικαθίσταται η υπ’ αρ. 114274/28.11.2022 απόφαση «Διαδικασίες ελέγχου νομιμότητας διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων στο πλαίσιο των Τομεακών και Περιφερειακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021-2027 (έλεγχος δημοσίων συμβάσεων του άρθρου 38 του ν. 4914/2022, Α’ 61)» (Β’ 6131). Σύμφωνα με την πρώτη παράγραφο του πρώτου άρθρου (Σκοπός και Έκταση Ελέγχου) της εν λόγω πρόσφατης τροποποιημένης απόφασης «ο έλεγχος, κατά τις διατάξεις της παρούσας, αφορά στη νομιμότητα των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων και σύναψης και εκτέλεσης συμφωνιών-πλαίσιο που συγχρηματοδοτούνται από τα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027, με σκοπό τη διασφάλιση της επιλεξιμότητας των δαπανών».

Στην παλαιότερη προαναφερόμενη απόφαση του 2022 στο ίδιο σημείο αναφερόταν ότι «ο έλεγχος, κατά τις διατάξεις της παρούσας, αφορά στη νομιμότητα των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων που συγχρηματοδοτούνται από τα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027, με σκοπό τη διασφάλιση της επιλεξιμότητας των δαπανών».

Όρια προϋπολογισμών

Στο ίδιο μήκος κύματος, στο άρθρο 4 – παράγραφος 1 της νέας απόφασης για τον χρόνο και τα όρια της διενέργειας ελέγχου έχουν προστεθεί οι συμφωνίεςπλαίσιο ανεξαρτήτως εκτιμώμενης αξίας.

Συγκεκριμένα, το εν λόγω άρθρο αναφέρει ότι «Για συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών με εκτιμώμενη αξία ανώτερη των εκατό χιλιάδων (100.000 €) ευρώ, χωρίς ΦΠΑ και για συμβάσεις έργων με εκτιμώμενη αξία ανώτερη των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000 €) ευρώ, χωρίς ΦΠΑ, καθώς και για τις συμφωνίες-πλαίσιο ανεξαρτήτως εκτιμώμενης αξίας, ο έλεγχος της διακήρυξης, της αρχικής σύμβασης και του κειμένου της τροποποίησης της σύμβασης του άρθρου 1 λαμβάνει χώρα προληπτικά, πριν την έγκριση από τα αρμόδια όργανα του δικαιούχου του κειμένου της διακήρυξης, της σύμβασης ή της τροποποίησης αντίστοιχα.

Στην περίπτωση του δεύτερου εδαφίου της περ. ε της παρ. 2 του άρθρου 2, ο επί της αρχής έλεγχος διενεργείται, πριν την έγκριση προσφυγής στη διαδικασία αυτή από τα αρμόδια όργανα του δικαιούχου, μόνο για συμβάσεις με αξία ανώτερη των εκατό χιλιάδων (100.000 €) ευρώ, χωρίς ΦΠΑ και για συμβάσεις έργων με εκτιμώμενη αξία ανώτερη των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000 €) ευρώ, χωρίς ΦΠΑ».

Αντίστοιχη προσθήκη των συμφωνιών-πλαίσιο έχει γίνει και στις παραγράφους 5, 6 και 7 του ίδιου άρθρου (άρθρο 4) της τροποποιημένης απόφασης, σύμφωνα με την οποία:

˜ Ο έλεγχος διενεργείται κατά την αξιολόγηση του αιτήματος χρηματοδότησης της πράξης, για διαδικασίες ανάθεσης και συναφθείσες δημόσιες συμβάσεις έργων προμηθειών και υπηρεσιών και συμφωνιών-πλαίσιο των οποίων έχει ήδη δημοσιευθεί η προκήρυξη ή και έχει υπογραφεί η σύμβαση.

˜ Ειδικά στις περιπτώσεις ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων ή συμφωνιών-πλαίσιο που έχουν ενταχθεί και συγχρηματοδοτούνται από πόρους της Τεχνικής Βοήθειας ΕΣΠΑ 2021- 2027 από αναθέτουσες αρχές που είναι και αρμόδιοι φορείς ελέγχου των συμβάσεων αυτών, ο έλεγχος διενεργείται και ολοκληρώνεται με μόνη την καταχώριση στο ΟΠΣ των σχετικών εγγράφων ελέγχου χωρίς την τήρηση των προθεσμιών του άρθρου 5 και την έκδοση της γνώμης του ιδίου άρθρου.

˜ Για τις δημόσιες συμβάσεις και συμφωνίες-πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων πράξεων που υλοποιούνται κατά φάσεις στις περιόδους προγραμματισμού ΕΣΠΑ 2014-2020 και ΕΣΠΑ 2021-2027 οι ΔΑ/ΕΦ (σ.σ.: Διαχειριστική Αρχή/ Ενδιάμεσος Φορέας) δύνανται να μην επαναλαμβάνουν τον έλεγχο που διενεργήθηκε κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Η εγκριτική γνώμη της αρμόδιας ΔΑ/ΕΦ της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, όπως αυτή είχε αποτυπωθεί, καταχωρίζεται στο ΟΠΣ. Σε περίπτωση που είχαν τεθεί και ειδικές προϋποθέσεις έγκρισης, εξετάζεται από τη ΔΑ/ΕΦ κατά την ένταξη της πράξης στη νέα προγραμματική περίοδο, εάν αυτές έχουν πληρωθεί.

Ανάγκη βελτιώσεων

Αντίστοιχα, στην παράγραφο 5 του άρθρου 5 για τις Διαδικασίες ελέγχου και προθεσμίες, αναφέρεται ότι «κατά τη διενέργεια του ελέγχου, εάν η ΔΑ/ΕΦ διαπιστώσει ότι το σχέδιο της διακήρυξης, της αρχικής σύμβασης ή τροποποιητικής σύμβασης δημοσίων συμβάσεων ή συμφωνιώνπλαίσιο χρειάζεται βελτιωτικές ή υποχρεωτικές αλλαγές, ειδοποιεί άμεσα τον δικαιούχο μέσω του ΟΠΣ για τα ζητήματα που έχουν ανακύψει και επιστρέφει σε αυτόν το σχετικό φάκελο.

Ο δικαιούχος οφείλει να υιοθετήσει τις υποχρεωτικές αλλαγές και να υποβάλει εκ νέου το φάκελο εντός επτά (7) εργάσιμων ημερών. Το χρονικό διάστημα από την ενημέρωση του δικαιούχου μέχρι την επανυποβολή από αυτόν του φακέλου δεν συνυπολογίζεται στην προθεσμία των είκοσι (20) εργάσιμων ημερών που έχει η ΔΑ/ΕΦ στη διάθεσή της, για να εκφράσει γνώμη».

ΠΗΓΗ: naftemporiki.gr