Προς όφελος των δανειοληπτών, είτε πρόκειται για νοικοκυριά είτε για επιχειρήσεις, λειτουργεί η ταχύτερη πράσινη μετάβαση, παρά το γεγονός ότι προϋποθέτει εμπροσθοβαρείς επενδύσεις.

13/09/2023

Αυτό έδειξαν τα κλιματικά τεστ αντοχής που πραγματοποίησε για δεύτερη συνεχή χρονιά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με στόχο να αξιολογηθούν οι κίνδυνοι και οι προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, καθώς και ο ρόλος των τραπεζών ως κύριο χρηματοδότη της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Θυμίζεται ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες υποβλήθηκαν σε κλιματικά stress tests για πρώτη φορά το 2021 και ακολούθησε δεύτερη άσκηση το 2022. Τα συμπεράσματα των ασκήσεων δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία ότι απαιτείται πιστή τήρηση των δεσμεύσεων της Συμφωνίας του Παρισιού από τα συμβεβλημένα κράτη, αλλά επιτάχυνση των πράσινων επενδύσεων προκειμένου να αντιστραφεί όσο το δυνατόν ταχύτερα η κλιματική κρίση που σαρώνει(και) την ευρωπαϊκή ήπειρο με καταστροφικές συνέπειες.

Όπως υπογράμμισε σχετικά ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίτος, οι επενδύσεις που γίνονται εμπροσθοβαρώς για την ταχύτερη πράσινη μετάβαση υπερκαλύπτονται από τα μακροχρόνια οφέλη που απορρέουν από τη μείωση των φυσικών κινδύνων. “Αυτό που δείχνουν τα δεύτερα κλιματικά stress tests είναι πως η ταχεία δράση είναι πιο αποτελεσματική και συνεπάγεται μικρότερο κόστος σε όρους χρηματοοικονομικής σταθερότητας, κόστους μετάβασης και φυσικών κινδύνων”, δήλωσε ο ίδιος. 

“Χρειάζεται έγκαιρη και σωστά σχεδιασμένη πολιτική ώστε να κινητοποιηθούν κεφάλαια για πράσινες επενδύσεις με στόχο την ευρωπαϊκή μετάβαση σε μια οικονομία με ουδέτερο ανθρακικό αποτύπωμα”, υπογράμμισε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος. “Αν αναλάβουμε τώρα δράση, θα είναι καλύτερα για όλους -το περιβάλλον και τις οικονομίες μας”, διαμήνυσε.

Τα τρία σενάρια των stress tests

Το πρώτο σενάριο προβλέπει μια “ταχύτερη μετάβαση” με εμπροσθοβαρείς πολιτικές και επενδύσεις η οποία οδηγεί σε μείωση των εκπομπών το 2030 σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού. Παρότι η επιτάχυνση της μετάβασης προϋποθέτει μεγαλύτερες επενδύσεις και αύξηση του ενεργειακού κόστους, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι υποχωρούν σημαντικά. Στο σενάριο της ταχύτερης μετάβασης, απαιτούνται επενδύσεις ύψους 2 τρισ. ευρώ εκ μέρους των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, ενώ στα άλλα δύο σενάρια οι επενδύσεις δεν υπερβαίνουν τα 500 δισ. ευρώ. 

Το δεύτερο σενάριο προβλέπει μια “αργή μετάβαση” η οποία κινείται με τους σημερινούς ρυθμούς έως το 2026. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη περιθώριο να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού έως το 2030.

Το τρίτο σενάριο αφορά στην “καθυστερημένη μετάβαση” η οποία ξεκινά μόλις το 2026 και ο χρόνος δεν επαρκεί για την επίτευξη των στόχων του Παρισιού έως το 2030. Στο σενάριο αυτό, οι πράσινες επενδύσεις που υπολείπονται καθ’ όλη τη διάρκεια της 8ετίας, θα πρέπει να επιταχυνθούν απότομα γεγονός που θέτει σε υψηλότερο κίνδυνο της επιχειρήσεις -ιδίως όσες σχετίζονται με ενεργοβόρους κλάδους όπως η μεταποίηση, τα μεταλλεία και ο ηλεκτρισμός. Ο λόγος είναι η απότομη εκτίναξη του δανεισμού σε συνδυασμό με την κάθετη πτώση της κερδοφορίας.

Βασικό συμπέρασμα της άσκησης είναι ότι η υποχρηματοδότηση της μετάβασης στην πράσινη οικονομία λειτουργεί ως τροχοπέδη τόσο για την κερδοφορία των τραπεζών όσο και για την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Κοινός παρανομαστής των δύο αυτών παραγόντων είναι το τραπεζικό σύστημα το οποίο κινδυνεύει να δεχθεί σοβαρούς κλυδωνισμούς λόγω εκτόξευσης του πιστωτικού κινδύνου υπό τη σκιά της κλιματικής κρίσης.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε δε ότι οι πράσινες επενδύσεις έχουν θετική επίπτωση στις τιμές των ακινήτων, δεδομένου ότι τα ακίνητα με υψηλότερους συντελεστές ενεργειακής απόδοσης αποτιμώνται σε υψηλότερα επίπεδα. Το γεγονός αυτό ευνοεί τα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών ενισχύοντας την αξία των ενεχύρων.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει, τέλος, η διαπίστωση της ΕΚΤ ότι στον υπολογισμό του πιστωτικού κινδύνου εφεξής θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στοιχεία των δανειοληπτών όπως η γεωγραφική θέση και η ενεργειακή ταυτότητα του κτηρίου -ιδίως για τα στεγαστικά δάνεια- προκειμένου οι τράπεζες να λαμβάνουν επαρκείς προβλέψεις έναντι κινδύνων που απορρέουν από την κλιματική κρίση.

ΠΗΓΗ: CAPITAL