29/3/24

Το επόμενο διάστημα οι προκηρύξεις για εναλλακτικό τουρισμό, γεωργία – αλιεία και μεγάλες επενδύσεις.

Στην ενεργοποίηση τριών προκηρύξεων ισάριθμων καθεστώτων του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022, συνολικού προϋπολογισμού 450 εκατ. ευρώ, πρόκειται να προχωρήσει το επόμενο διάστημα το υπουργείο Ανάπτυξης.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, οι αναμενόμενες προκηρύξεις αφορούν τα καθεστώτα «Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού», «Αγροδιατροφή – Πρωτογενής Παραγωγή και Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων – Αλιεία – Υδατοκαλλιέργεια» και «Μεγάλες Επενδύσεις».

Ο προϋπολογισμός για το κάθε καθεστώς ανέρχεται στα 150 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 75 εκατ. ευρώ αφορούν κεφαλαιακές ενισχύσεις (επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης – leasing και επιδότηση του κόστους δημιουργούμενης απασχόλησης).

Τα υπόλοιπα 75 εκατ. ευρώ (για κάθε καθεστώς) αφορούν ενισχύσεις που θα χορηγηθούν με τη μορφή φορολογικής απαλλαγής. Ωστόσο, για το καθεστώς «Μεγάλες Επενδύσεις» προβλέπεται και το κίνητρο της ταχείας αδειοδότησης.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι για τα καθεστώτα «Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού» και «Μεγάλες Επενδύσεις» θα είναι οι πρώτες προκηρύξεις στο πλαίσιο του αναπτυξιακού νόμου. Αντίθετα, για το καθεστώς «Αγροδιατροφή – Πρωτογενής Παραγωγή και Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων – Αλιεία – Υδατοκαλλιέργεια» θα είναι η δεύτερη προκήρυξη. Η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων θα είναι συγκριτική, δηλαδή θα εντάσσονται αυτά με τη μεγαλύτερη βαθμολογία.

Τα καθεστώτα

1) «Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού»: Σκοπός του καθεστώτος «Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού» είναι η ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων που αφορούν ναλλακτικές μορφές τουρισμού και στοχεύουν στην αξιοποίηση και ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των περιοχών της χώρας, όπως γεωγραφικών, κοινωνικών, πολιτισμικών, θρησκευτικών.

Τα υπαγόμενα στο καθεστώς επενδυτικά σχέδια αφορούν σε εγκαταστάσεις:

α) ειδικής τουριστικής υποδομής, όπως συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, τουριστικούς λιμένες, χιονοδρομικά κέντρα, θεματικά πάρκα, εγκαταστάσεις ιαματικού τουρισμού [μονάδες ιαματικής θεραπείας, κέντρα ιαματικού τουρισμού θερμαλισμού, κέντρα θαλασσοθεραπείας, κέντρα αναζωογόνησης (spa)], κέντρα προπονητικού αθλητικού τουρισμού, ορειβατικά καταφύγια και αυτοκινητοδρόμια, όπως αυτές ορίζονται στον νόμο 4276/2014 (Α’ 155),

β) αγροτουρισμού ή οινοτουρισμού ή γεωτουρισμού ή πολυλειτουργικών αγροκτημάτων,

γ) τουριστικών καταλυμάτων στην ύπαιθρο τύπου Glamping,

δ) καταδυτικού τουρισμού. Στις επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι εξής:

i) Κατασκευή, επέκταση, εκσυγχρονισμός κτιριακών εγκαταστάσεων, ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων των κτιρίων, κατασκευές για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία, καθώς και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου.

ii) Αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εγκαταστάσεων και των μεταφορικών μέσων που κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας.

iii) Λοιπές δαπάνες, όπως συμβουλευτικές υπηρεσίες, δαπάνες για καινοτομία, δαπάνες για διαδικαστική και οργανωτική καινοτομία, δαπάνες για μέτρα ενεργειακής απόδοσης κ.ο.κ.

2) «Αγροδιατροφή – Πρωτογενής Παραγωγή και Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων – Αλιεία – Υδατοκαλλιέργεια»: Σκοπός του καθεστώτος «Αγροδιατροφή – Πρωτογενής Παραγωγή και Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων – Αλιεία – Υδατοκαλλιέργεια» είναι η ενίσχυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής, της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας.

Τα υπαγόμενα επενδυτικά σχέδια αφορούν τους τομείς:

α) της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής όπως αυτή ορίζεται στο σημείο 5 του άρθρου 2 του κανονισμού 702/2014 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που υποβάλλονται από πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και περιλαμβάνονται στην υπ’ αριθμ. 92195/27-09-2022 κοινή απόφαση του υπουργού και του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Καθορισμός των ειδών επενδυτικών σχεδίων του τομέα πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), με ανώτατο ποσό ενίσχυσης έως 500.000 ευρώ ανά επενδυτικό σχέδιο και ανά επιχείρηση, που μπορούν να υπαχθούν σε καθεστώτα ενισχύσεων του νόμου 4887/2022 και των προδιαγραφών, πρόσθετων όρων, περιορισμών και προϋποθέσεων, καθώς και κάθε σχετικού θέματος για την παροχή των ενισχύσεων σε επενδυτικά σχέδια του τομέα αυτού»,

β) της μεταποίησης των γεωργικών προϊόντων, όπως ορίζεται στην παρ. 10 του άρθρου 2 του Γενικού Απαλλακτικού Κανονισμού (ΓΑΚ), ήτοι κάθε επέμβαση επί γεωργικού προϊόντος από την οποία προκύπτει επίσης γεωργικό προϊόν, με εξαίρεση τις εργασίες εντός της γεωργικής εκμετάλλευσης που είναι απαραίτητες για την προετοιμασία προϊόντος ζωτικής ή φυτικής προέλευσης για την πρώτη του πώληση, και περιλαμβάνονται στην υπ’ αριθμ. 92172/27-09-2022 κοινή απόφαση του υπουργού και του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Καθορισμός ειδικών όρων, προϋποθέσεων, προδιαγραφών και περιορισμών για την υπαγωγή σε καθεστώτα ενισχύσεων του νόμου 4887/2022, επενδυτικών σχεδίων του τομέα της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, όπως αυτός ορίζεται στο σημείο 10 του άρθρου 2 του κανονισμού 651/2014 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής»,

γ) της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής της περ. α και της μεταποίησης των γεωργικών προϊόντων της περ. β, που δύνανται να υποβληθούν σε ένα επενδυτικό σχέδιο με δύο διακριτές ενότητες, που υλοποιούνται στην ίδια Περιφερειακή Ενότητα και αποτελούν τμήματα καθετοποιημένης μονάδας,

δ) της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής της περ. α και της μεταποίησης αυτών χωρίς να προκύπτει, κατ’ ανάγκη, από την επέμβαση γεωργικό προϊόν, που δύνανται να υποβληθούν σε ένα επενδυτικό σχέδιο με δύο διακριτές ενότητες, που υλοποιούνται στην ίδια Περιφερειακή Ενότητα και αποτελούν τμήματα καθετοποιημένης μονάδας.

Τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται πρέπει να έχουν ολοκληρωμένο χαρακτήρα αρχικής επένδυσης και να υλοποιούνται σε μία Περιφερειακή Ενότητα, και ειδικότερα να πληρούν μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

˜ Δημιουργία νέας μονάδας.

˜ Επέκταση της δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας.

˜ Διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε προϊόντα που δεν έχουν παραχθεί ποτέ ή υπηρεσίες που δεν έχουν παρασχεθεί από αυτήν με τον όρο, για τις μεγάλες επιχειρήσεις, ότι οι ενισχυόμενες δαπάνες υπερβαίνουν τουλάχιστον κατά 200% τη λογιστική αξία των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιούνται εκ νέου, όπως η αξία αυτή έχει καταγραφεί στο φορολογικό έτος που προηγείται της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου.

˜ Θεμελιώδης αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης μονάδας. Επί μεγάλων επιχειρήσεων απαιτείται επίσης οι ενισχυόμενες επενδυτικές δαπάνες να υπερβαίνουν τις αποσβέσεις των τριών τελευταίων φορολογικών ετών των στοιχείων του ενεργητικού, τα οποία συνδέονται με τη δραστηριότητα που πρόκειται να εκσυγχρονιστεί. Αν δεν αποτυπώνονται σαφώς οι συνδεόμενες με τη δραστηριότητα αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού, θεωρείται ότι δεν πληρούται η παραπάνω προϋπόθεση.

3) «Μεγάλες Επενδύσεις»: Σκοπός του καθεστώτος «Μεγάλες Επενδύσεις» είναι η ενίσχυση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων. Ειδικότερα, στο εν λόγω καθεστώς υπάγονται επενδυτικά σχέδια των οποίων ο προϋπολογισμός του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών των οποίων υπερβαίνει το ποσό των 15 εκατ. ευρώ, εξαιρουμένων αυτών που εμπίπτουν στα καθεστώτα ενισχύσεων α) της αγροδιατροφής – πρωτογενούς παραγωγής και μεταποίησης γεωργικών προϊόντων – αλιείας, β) της ενίσχυσης τουριστικών επενδύσεων και γ) των εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

Τα υπαγόμενα στο εν λόγω καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται για το σύνολο των προβλεπόμενων επιλέξιμων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων του αναπτυξιακού νόμου. Επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις, τα υπαγόμενα στο καθεστώς επιχειρηματικά σχέδια δύνανται να ενισχυθούν και για τις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών εκτός περιφερειακών ενισχύσεων:

˜ δαπάνες συμβουλευτικών υπηρεσιών προς ΜμΕ,

˜ δαπάνες μέτρων ενεργειακής απόδοσης,

˜ δαπάνες για τη συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ),

˜ δαπάνες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές,

˜ δαπάνες εγκατάστασης αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης,

˜ δαπάνες αποκατάστασης μολυσμένων χώρων,

˜ δαπάνες ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης αποβλήτων,

˜ δαπάνες επαγγελματικής κατάρτισης,

˜ δαπάνες συμμετοχής ΜμΕ σε εμπορικές εκθέσεις,

˜ δαπάνες πρόσληψης εργαζομένων σε μειονεκτική θέση και εργαζομένων με αναπηρία,

˜ δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης,

˜ δαπάνες καινοτομίας για ΜμΕ,

˜ δαπάνες διαδικαστικής και οργανωτικής καινοτομίας.

Όπως ορίζει ο νόμος, οι φορείς των υπαγόμενων στο συγκεκριμένο καθεστώς επενδυτικών σχεδίων μπορούν να κάνουν χρήση της διαδικασίας ταχείας αδειοδότησης μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης. Ωστόσο, αν οι επιχειρήσεις επιλέξουν την ταχεία αδειοδότηση, δεν μπορούν να κάνουν χρήση καμίας εκ των υπόλοιπων ευνοϊκών ρυθμίσεων του νόμου.

Τα υπαγόμενα στα παραπάνω τρία καθεστώτα επιχειρηματικά σχέδια ενισχύονται με τα κίνητρα της φορολογικής απαλλαγής, της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης. Για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις η ενίσχυση περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω κίνητρα πλην της επιχορήγησης. Δικαίωμα υπαγωγής στα καθεστώτα του αναπτυξιακού νόμου έχουν οι φορείς επενδύσεων που είναι εγκατεστημένοι ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια κατά τη χρονική στιγμή έναρξης εργασιών του επενδυτικού σχεδίου και έχουν μία από τις ακόλουθες μορφές:

α) εμπορική εταιρεία,

β) συνεταιρισμός,

γ) Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (Α.Σ.), Ομάδες Παραγωγών (Ομ. Π.) Οργανώσεις Παραγωγών (Ο.Π.), Αστικοί Συνεταιρισμοί, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ),

δ) υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρείες, με την υποχρέωση να έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες δημοσιότητας πριν από την έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου,

ε) κοινοπραξίες που ασκούν εμπορική δραστηριότητα,

στ) δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους, εφόσον:

˜ δεν τους έχει ανατεθεί η εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού,

˜ δεν έχει ανατεθεί από το κράτος αποκλειστικά σε αυτούς η προσφορά υπηρεσιών,

˜ δεν επιχορηγείται η λειτουργία τους με δημόσιους πόρους.

Ελάχιστο ύψος επένδυσης

Για την υπαγωγή στα καθεστώτα του αναπτυξιακού νόμου απαιτείται η ύπαρξη ελάχιστου ύψους του επιλέξιμου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, το οποίο προσδιορίζεται με βάση το μέγεθος του φορέα, και συγκεκριμένα ανέρχεται σε:

α) 1 εκατ. ευρώ για μεγάλες επιχειρήσεις,

β) 500 χιλ. ευρώ για μεσαίες επιχειρήσεις,

γ) 250 χιλ. ευρώ για μικρές επιχειρήσεις,

δ) 100 χιλ. ευρώ για πολύ μικρές επιχειρήσεις,

ε) 50 χιλ. ευρώ για τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, καθώς και τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, τους Αστικούς Συνεταιρισμούς, τις Ομάδες Παραγωγών, Οργανώσεις Παραγωγών, και τις Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις.