26/08/24

Δικαίωση από τη ΔΕΔ φορολογούμενης και αφορά την αγορά κατοικίας

Τη δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίου αγοράς κατοικίας μέσω δωρεάς χρηματικού ποσού ακόμη κι αν η σχετική δήλωση δωρεάς έχει υποβληθεί εκπρόθεσμα, μετά τη λήξη του έτους στο οποίο έγιναν η δωρεά και η αγορά του ακινήτου, επιτρέπει πλέον η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

Με απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της ΑΑΔΕ δικαιώθηκε φορολογούμενη που είχε προσφύγει κατά απόφασης της ΔΟΥ Δ’ Θεσσαλονίκης να μην αναγνωρίσει δωρεά χρηματικού ποσού που έλαβε από το σύζυγό της για την κάλυψη τεκμηρίου αγοράς κατοικίας, επειδή υπέβαλε τη δήλωση φόρου δωρεάς εκπρόθεσμα, μετά τη λήξη του έτους 2022 στο οποίο πραγματοποιήθηκαν η δωρεά και η αγορά του ακινήτου.

Η ΔΕΔ απεφάνθη ότι χρηματικό ποσό δωρεάς, για το οποίο δεν έχει υποβληθεί η οικεία δήλωση δωρεάς εντός του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η δαπάνη αγοράς περιουσιακού στοιχείου αλλά μετά τη λήξη του, δεν λαμβάνεται μεν υποχρεωτικά υπόψη για την κάλυψη τεκμηρίου, είναι όμως ελεύθερο εκτίμησης και αξιολόγησης βάσει των πραγματικών περιστατικών από την αρμόδια για την παραλαβή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογική αρχή. Δηλαδή έκρινε ουσιαστικά ότι αυτό που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κυρίως στις περιπτώσεις αυτές είναι το αν έγινε πραγματικά η δωρεά πριν από την αγορά του ακινήτου και πριν από τη λήξη του έτους και όχι το εάν υποβλήθηκε η οικεία δήλωση πριν από τη λήξη του έτους.

Σύμφωνα με το αναλυτικό ιστορικό της υπόθεσης, η ΔΟΥ Δ’ Θεσσαλονίκης με πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2022 του προϊσταμένου της, που εκδόθηκε στις 25-1-2024, επέβαλε επιπλέον φόρο εισοδήματος 38.500,92 ευρώ και ειδική εισφοράς αλληλεγγύης 6.883,01 ευρώ, δηλαδή συνολικό ποσό φόρου 45.383,93 ευρώ, στη συγκεκριμένη φορολογούμενη, καθώς δεν αναγνώρισε τη δωρεά χρηματικού ποσού ύψους 97.646,60 ευρώ που είχε λάβει από τον σύζυγό της και είχε δηλώσει κανονικά στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2022 για την κάλυψη δαπάνης αγοράς ακινήτου ύψους 96.018,19 ευρώ που θεωρείται τεκμήριο. Η μη αναγνώριση της δωρεάς αυτής για την κάλυψη του τεκμηρίου οφειλόταν στο γεγονός ότι η δήλωση φόρου δωρεάς είχε υποβληθεί από τη φορολογούμενη εκπρόθεσμα, μετά τη λήξη του έτους 2022 στο οποίο πραγματοποιήθηκαν η δωρεά και η αγορά του ακινήτου, ενώ, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 34 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, η δήλωση έπρεπε να είχε υποβληθεί το αργότερο έως τις 31-12-2022.

Ουσιαστικά, με το να μην αναγνωρίσει τη δωρεά, η ΔΟΥ χρέωσε στη φορολογούμενη ολόκληρη τη δαπάνη αγοράς του ακινήτου ως μη καλυφθέν τεκμήριο απόκτησης περιουσίας, της καταλόγισε ισόποσο επιπλέον φορολογητέο εισόδημα και επανυπολόγισε τον φόρο εισοδήματος και την ειδική εισφοράς αλληλεγγύης στα παραπάνω επίπεδα με βάση το πολύ μεγάλο αυτό ποσό τεκμηρίου.

Η φορολογούμενη προσέφυγε στη ΔΕΔ Θεσσαλονίκης υποβάλλοντας ενδικοφανή προσφυγή, με την οποία ζήτησε την ακύρωση ή τροποποίηση της παραπάνω πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου του προϊσταμένου της ΔΟΥ Δ’ Θεσσαλονίκης, και την επανεκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ώστε να ληφθεί υπόψη το ποσό των 97.646,60 ευρώ της δήλωσης φόρου δωρεάς, προβάλλοντας μεταξύ άλλων τους παρακάτω ισχυρισμούς:

– Η δωρεά ήταν πραγματική και έλαβε χώρα στις 11-12-2022, πριν από την πραγματοποίηση της επίμαχης δαπάνης.

– Πληρούνται οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί από τη δικαστηριακή νομολογία για τη συναγωγή τεκμηρίου δωρεάς, καθώς συντρέχουν εν προκειμένω και η συγγενική σχέση μεταξύ δωρητή και δωρεοδόχου (πρόκειται για συζύγους που εμπίπτουν στην α’ κατηγορία) και η πηγή προέλευσης αποδεικνύεται (δήλωση δωρεάς χρημάτων του συζύγου προς τη σύζυγο) και επίσης ο δωρητής είχε την οικονομική δυνατότητα να προβεί στη δωρεά αφού τα δηλωθέντα εισοδήματά του επαρκούσαν και δεν αμφισβητήθηκαν από τη φορολογική αρχή.

– Η φορολογική αρχή έπρεπε να αποδεχθεί και να λάβει υπόψη το πραγματικό γεγονός της δωρεάς του χρηματικού ποσού από τον σύζυγο που αποδεδειγμένα έγινε μέσω των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

– Σε κάθε περίπτωση θα μπορούσε να επιβληθεί ένα πρόστιμο για εκπρόθεσμη δήλωση της δωρεάς.

– Παραβίαση αρχών της χρηστής διοίκησης, της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του φορολογούμενου και της ενιαίας δράσης της διοίκησης, αφού ενώ έχει γίνει δεκτή από τη Φορολογική Διοίκηση η δήλωση της δωρεάς από τον σύζυγο, δεν αναγνωρίστηκε για την ίδια.

– Παραβίαση των αρχών της νομιμότητας και της αναλογικότητας (αρ. 25 παρ. 1 του Συντάγματος). Εσφαλμένα η φορολογική διοίκηση επέβαλε τον επίμαχο υπέρογκο φόρο εισοδήματος, ενώ επρόκειτο για μια διαδικαστική παράβαση εκπρόθεσμης δήλωσης.

Η φορολογούμενη συνυπέβαλε με την προσφυγή της και τα αναγκαία δικαιολογητικά που αποδείκνυαν ότι η δωρεά του χρηματικού ποσού έγινε εντός του 2022 και πριν από την αγορά του ακινήτου.

Τι ακριβώς αναφέρεται στην απόφαση και τα αιτιολογικά που παραθέτει

Η ΔΕΔ Θεσσαλονίκης, με απόφαση που εξέδωσε στις 21 Ιουνίου 2024, έκανε δεκτή την προσφυγή και ουσιαστικά ακύρωσε την πράξη επιβολής του υπέρογκου ποσού φόρου, βασιζόμενη μεταξύ άλλων στο εξής αιτιολογικό:

* Από την εξέταση των συνυποβληθέντων δικαιολογητικών διαπιστώνεται ότι αφενός ο παρέχων και η λήπτρια της δωρεάς προσφεύγουσα συνδέονται με συγγενικό δεσμό (σύζυγοι), η προσφεύγουσα, δε, στερείτο της οικονομικής δυνατότητας κάλυψης του τιμήματος αγοράς του ακινήτου (λόγω μηδενικού εισοδήματος) αφετέρου η οικονομική κατάσταση του παρέχοντος επέτρεπε την πραγματοποίηση δωρεάς του υπό κρίση χρηματικού ποσού 97.646,60 ευρώ, κάτι που επιβεβαιώνεται από την αποδοχή των δηλώσεων του φόρου δωρεάς και φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2022 από την φορολογική αρχή.

* Στο από 16-2-2024 τραπεζικό έγγραφο (μεταφρασμένο στην Ελληνική) εμβάσματος ποσού 97.646,60 ευρώ από τον τραπεζικό λογαριασμό που τηρεί ο σύζυγος της προσφεύγουσας προκύπτει η αποστολή στις 11-12-2022 ποσού 97.646,60 ευρώ από τον ανωτέρω λογαριασμό στον λογαριασμό της προσφεύγουσας.

* Από την με ημερομηνία 1-2-2024 βεβαίωση εισαχθέντων κεφαλαίων από το εξωτερικό προκύπτει ότι εισήχθη στις 12-12-2022 χρηματικό ποσό 97.596,60 ευρώ.

* Η πραγματική απόκτηση του χρηματικού ποσού των 97.596,60 ευρώ πραγματοποιήθηκε στις 12-12-2022 διά μεταφοράς εμβάσματος από τον τραπεζικό λογαριασμό που τηρεί ο σύζυγος και δωρητής της προσφεύγουσας στον λογαριασμό αυτής και πάντως πριν από την πληρωμή του ποσού των 90.000 ευρώ, μέρους του τιμήματος του ακινήτου (συνολικού ποσού 125.000 ευρώ) στις 19-12-2022 (με το λοιπό ποσό των 35.000 ευρώ να έχει συμφωνηθεί να καταβληθεί σε τέσσερις δόσεις εντός του έτους 2023) και πριν τη σύνταξη του συμβολαίου αγοραπωλησίας στις 20-12-2022.

* Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 34 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ορίζεται ότι μεταξύ των ποσών που λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη από τη φορολογική διοίκηση για τον περιορισμό της διαφοράς μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος είναι και το χρηματικό ποσό δωρεάς για την οποία η οικεία φορολογική δήλωση έχει υποβληθεί, μέχρι τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη. Σύμφωνα δε με την ερμηνευτική εγκύκλιο ΠΟΛ.1076/2015, οι κατηγορίες αυτών των εισοδημάτων ή εσόδων είναι ενδεικτικές και οποιοδήποτε άλλο έσοδο που δεν αναφέρεται ρητά στο νόμο λαμβάνεται υπόψη, εφόσον αποδεικνύεται η είσπραξή του, η φορολόγησή του ή η απαλλαγή του από τη φορολογία. Εξ αντιδιαστολής, χρηματικό ποσό δωρεάς, για το οποίο δεν έχει υποβληθεί η οικεία δήλωση δωρεάς εντός του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η δαπάνη αλλά μετά τη λήξη του, δε λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη, είναι όμως ελεύθερο εκτίμησης και αξιολόγησης βάσει των πραγματικών περιστατικών από την αρμόδια για την παραλαβή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογική αρχή.

* Η εκάστοτε φορολογική αρχή, προκειμένου να κάνει αποδεκτό ποσό που αναγράφεται στον κωδ. 781 της φορολογικής δήλωσης «Χρηματικά ποσά που προέρχονται από διάθεση περιουσιακών στοιχείων, δάνεια, δωρεές, κ.λπ.», για το οποίο η οικεία δήλωση δωρεάς έχει υποβληθεί μετά τη λήξη του έτους εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η δαπάνη, οφείλει να μην αρκείται στην επίκληση και μόνον της εν λόγω δήλωσης δωρεάς αλλά πρέπει επιπλέον να εξετάζει, κατ’ εκτίμηση του συνόλου των στοιχείων και των συνθηκών της υπόθεσης, τη διαδρομή μέσω των κινήσεων των τραπεζικών λογαριασμών του δωρητή και του δωρεοδόχου, ώστε να τεκμηριώνεται η έγκαιρη παράδοση και η λήψη της δωρεάς και η μεταγενέστερη ανάλωσή της στην απόκτηση περιουσιακών στοιχείων.

* Από τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του παρέχοντος (συζύγου της προσφεύγουσας) και της λήπτριας της δωρεάς (προσφεύγουσας) δεν καταλείπεται αμφιβολία ότι η απόκτηση του χρηματικού ποσού πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο δωρεάς στις 12-12-2022, δεδομένου ότι ο παρέχων είχε την οικονομική δυνατότητα εν αντιθέσει με την προσφεύγουσα, και υπεβλήθη έστω και εκπροθέσμως δήλωση φόρου δωρεάς χρηματικού ποσού 97.646,60 ευρώ στις 5-6-2023, και αποδεικνύεται:

α) ότι ο χρόνος παράδοσης του χρηματικού ποσού ήταν προγενέστερος της πραγματοποίησης της δαπάνης (19-12-2022)

β) το χρηματικό ποσό της δωρεάς ήταν 97.596,60 ευρώ.

ΠΗΓΗ: naftemporiki.gr